Lefkoşa’nın gezilecek yerler listesindeki en bilinen yeri olan Girne Kapısı, Lefkoşa’nın tarihi surlarında yer alan bir kapıdır. Şehrin kuzey ile bağlantısını sağlayan bu kapı, Girne-Lefkoşa arası ulaşımda kullanıldığı için Girne Kapısı olarak anılmaktadır.
1567 yılında Venedikliler tarafından inşa edilen kapı, Venediklilerin yaptığı üç kapıdan biri olma özelliğini taşımaktadır. Osmanlılar tarafından 1821 yılında tadilattan geçirilen kapının her iki yanındaki surlar 1931 yılında motorlu araçların geçişi için yıkılmıştır. Girne Kapısı, günümüzde Lefkoşa Turizm Enformasyon Ofisi’ne ev sahipliği yapmaktadır.
Lefkoşa’nın merkezinde yer alan Girne Kapısı’nın önünde 29 Ekim 1963 yılında açılmış olan Atatürk Heykeli bulunmaktadır. Heykelin bulunduğu kavşak, şehrin merkezi olduğu için öğrenci servisleri, Akva ve Çimen dolmuşları da hemen bu heykelin önündeki yoldan kalkmaktadır. Özellikle hafta sonlarında askerlerin bolca bulunduğu kapının hemen arka tarafında asker çarşısı olarak bilinen Lefkoşa Vakıflar Çarşısı yer almaktadır.
Lefkoşa Girne Kapısı Tarihi
Venedikliler tarafından inşa edildiği dönemde “Porta del Proveditore” veya “Porta del Provveditore” adı verilen kapının etimolojisiyle ilgili olarak; Kevork K. Keshishian, “Provveditore” sözcüğünün İtalyanca’da “askeri vali” anlamında kullanıldığını ve kapının adında Kıbrıs valisine atıfta bulunulduğunu belirtmiştir. İlerleyen dönemlerde kapıya Kıbrıs adasının valisi olan Laurenco Bembo’nun adına atfen, “Porta Bembo” adı da verilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Kıbrıs’ı fethetmesinin ardından ise kapı, ”Edirne Kapı” adıyla anılmaya başlandı.
Girne Kapısı ve Bekçi Horoz Ali
Osmanlı döneminde Edirne Kapı olarak adlandırılan bu tarihi kapıya, Horoz Ali isimli bir bekçi atanmıştır. Horoz Ali, disiplinli ve otoriter davranışlarıyla kısa zamanda yörede adını duyurmuştur. Lefkoşa şehrine giriş ve çıkışı sağlayan 3 kapıdan biri olan Girne Kapısı’nın bekçiliği, uzun süre Horoz Ali tarafından yapılmıştır.
Dinlenme saatlerini dahi Girne Kapı’daki odasında geçiren Horoz Ali, gözünün tutmadığı kişileri şehre sokmaz, kapının kapanış saatlerini Lefkoşalılara sık sık hatırlatırmış. Osmanlı’dan adayı alan Britanya İmparatorluğu’nun öncüleri de bu bekçinin namını duymuştur. Şehrin ileri gelenleri Horoz Ali’ye durumu anlatmış ve onu ikna etmişlerdir. İsteksizliğine rağmen kapıları Britanya İmparatorluğu askerlerine açan Horoz Ali, İngilizlere şehrin kapısının anahtarlarını vermiş fakat yetkililer bu bekçiyi görevinden almayarak orada kalmasını istemişlerdir. Horoz Ali, Osmanlı döneminde olduğu gibi adanın Britanya İmparatorluğu kontrolünde olduğu zaman da bekçi olarak görevi başında kalmıştır. Kıbrıs’ın en uzun yaşayan kişilerinden biri olan Horoz Ali, 121 yaşında ölmüştür. Mezarı, hemen kapının girişindeki selvi ağaçlarının altındadır.
Kapının tam konumuza Google Maps linki üzerinden bakabilirsiniz.
Bir cevap yazın