guney dogu anadolu gezilecek yerler

Güneydoğu Anadolu Gezilecek Yerler

Başta Şanlıurfa, Diyarbakır ve Gaziantep olmak üzere Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde çok sayıda görülmeye değer nokta bulunmaktadır. Bölgede toplamda 9 şehir bulunmakla birlikte Gaziantep, Güneydoğu Anadolu’nun en gelişmiş şehridir. Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak bölgede yer alan diğer şehirlerdir.

Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplayan Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye’nin en düzlük alanlarından biridir. Etli ve baharatlı yiyecekler başta olmak üzere zengin bir mutfak kültürüne sahip olan bölgede, GAP turlarıyla turizm canlanmaktadır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde genellikle tarihi noktalar öne çıkmaktadır. Antik uygarlıkların izleri, tarihi kentler ve iç içe yaşayan dinler sayesinde turistik noktaların sayısı çok fazladır.

Güneydoğu Anadolu Gezilecek Yerler
Güneydoğu Anadolu Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu GAP Turu

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki noktaları görmek için birkaç seçenek bulunmaktadır. Bölgedeki turistik noktaların çoğunu görmek için en ideal seçenekler, özel araç ve turlardır.

GAP Tur Paketi: Türkiye’de yurt içi turlar arasında en fazla tercih edilenlerin başında GAP turları gelmektedir. İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerden uçakla veya otobüsle turlar düzenlenmektedir. Genellikle uygun fiyatlı olan bu turlarla Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde turistik noktaların birçoğunu görmeniz mümkündür.

Özel Arabayla GAP Turu: Özel arabanızla veya araç kiralayarak Güneydoğu Anadolu GAP turu gerçekleştirebilirsiniz. Özel araçla GAP turu yapacaksanız ve süre konusunda bir sıkıntınız yoksa, listenize Mersin ve Adana gibi noktaları da dahil edebilirsiniz. Mersin – Adana – Hatay – Gaziantep – Şanlıurfa – Mardin – Batman – Diyarbakır ve Adıyaman rotası, özel araçla uzun bir GAP turu yapmanız için idealdir.

Araç Kiralayarak GAP Turu: Araba kiralayarak Güneydoğu Anadolu turu yapmak, bütçeniz dahilinde en ideal seçeneklerdendir. Burada dikkat etmeniz gereken birkaç nokta bulunmaktadır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesi turunuza, uçuş sayısının çok olduğu noktadan başlamanız iyi bir tercih olacaktır. Gaziantep ve Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu’da en çok uçak seferinin düzenlendiği noktalardandır. Şanlıurfa ise uçuş sayısı konusunda, üçüncü sıradadır. Turunuzun başlangıç noktası olarak Gaziantep veya Şanlıurfa’yı seçebilirsiniz. Burada havaalanından araç kiralayıp, ortalama 900 kilometrelik bir rotayla bölgedeki hemen hemen bütün turistik noktaları gezebilirsiniz. Alt kısımdaki haritayla Şanlıurfa’dan başlayıp Mardin, Batman, Diyarbakır, Adıyaman şehirlerini gezerek Gaziantep’te turunuzu noktalayabilirsiniz.

Güneydoğu Anadolu GAP Turu
Güneydoğu Anadolu GAP Turu

Güneydoğu Anadolu Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne düzenlenen GAP turları, bölge turizminin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Bu turlar genellikle kültür-tarih odaklı olarak düzenlenmektedir. Mardin şehri, bölgede kültürüyle en çok ziyaretçi çeken şehirlerdendir. Ayrıca Fırat ve Dicle Nehirleri arasında kalan Mezopotamya Uygarlığından kalan tarihi eserler, bölgede ilgi çeken bir başka turistik noktadır. Nemrut Dağı Milli Parkı, Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde bulunan tek milli parktır. Türkiye genelinde orman örtüsünün en az bulunduğu yer olan Güneydoğu’da doğa turizmi yok denecek kadar azdır.

Şanlıurfa Gezilecek Yerler

Peygamberler şehri Şanlıurfa, Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde birçok önemli noktaya ev sahipliği yapmaktadır. Hz. İbrahim ve Kral Nemrud hikayelerine konu olan Şanlıurfa, köklü bir tarihe sahiptir. Urfa, Kurtuluş Savaşı’ndaki kahramanlıktan dolayı TBMM tarafından 22 Haziran 1984 tarihinde Şanlıurfa adını almıştır. Dünyanın bilinen en eski tapınağına ev sahipliği yapan ve aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan Gökbeklitepe, Balıklıgöl ile beraber Şanlıurfa’nın en turistik noktasıdır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde yer alan Şanlıurfa’daki önemli noktalar, şu şekildedir:

Balıklıgöl

150 metre uzunluğa ve 30 metre genişliğe sahip olan Balıklıgöl, efsanelere konu olan sazan balıklarına ev sahipliği yapmaktadır. Şanlıurfa şehir merkezinde yer alan göldeki balıklar, halk tarafından saygı görmekte ve yenilmemektedir. İnanışa göre Hz. İbrahim, Urfa’da ateşe atıldıktan sonra bir mucize gerçekleşerek etraf güllük gülistanlık olmuştur. Bu mucuzenin, Balıklıgöl ve çevresinde gerçekleştiğine inanılmaktadır.

Bir plato olan Balıklıgöl’ün çevresinde Ayn-i Zeliha ve Halilü’r-Rahman adlarında iki adet havuz bulunmaktadır. Bölgede 8 tarihi cami (Rızvaniye Camii, Hasan Paşa Camii, Narıncı Camii, Toktemur Mescidi, Sakıbiye Camii, Mevlid-i Halil Mescidi, Yeni Dergah Camii, Halil-ür rahman Camii), 6 medrese, 2 tekke ve 1 zaviye bulunmaktadır. Bölge hakkında detaylı bilgi almak için Şanlıurfa Balıklıgöl başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Balıklıgöl - Şanlıurfa
Balıklıgöl

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi

14 ana sergi salonu ve 33 adet canlandırma alanına ev sahipliği yapan Şanlıurfa Müzesi, 1969 yılında ziyarete açılmıştır. Söz konusu müze binası, bölgenin zengin arkeolojik ve kültürel değerlerini sergileme konusunda yeterli kapasiteyi sağlayamayınca, 2015 yılında üç katlı yeni yerine taşınmıştır.

Modern müzecilik anlayışıyla dizayn edilen Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’ndeki en dikkat çekici eserlerin başında, insan ebatlarında yapılan dünyanın bilinen en eski heykeli olan, Balıklıgöl Heykeli gelmektedir. Eros ve Psykhe kabartması, Zafer Tanrıçası Nike Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde diğer önemli eserlerdir.

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi
Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi

Haleplibahçe Mozaik Müzesi

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nin hemen karşısında yer alan Haleplibahçe Mozaik Müzesi, görmeniz gereken yerlerden biridir. Türkiye’nin kolonsuz inşa edilen en büyük yapılarından olan Haleplibahçe Mozaik Müzesi, 6 bin metrekarelik bir genişliğe sahiptir. Haleplibahçe bölgesinde ortaya çıkarılan mozaiklerin sergilendiği müzedeki bazı önemli eserler, şu şekildedir: Amazonlar Villası, Orfeus Mozaiği, Ktsis Mozaiği ve Akilleus’un Hayatı Mozaiği’dir.

Haleplibahçe Mozaik Müzesi
Haleplibahçe Mozaik Müzesi

Kızılkoyun Nekropolü

Edessa Nekropolü olarak da bilinen Kızılkoyun Nekropolü, antik kaya mezarlıklarından oluşmaktadır. Şanlıurfa merkezindeki Balıklıgöl platosu içerisinde yer alan bölgede MS. 2. ve 4. yüzyıla ait 100’e yakın mezar bulunmaktadır. Helenistik ve Roma-Bizans döneminin izlerini taşıyan nekropol, 2008 yılında arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. Çevre düzenlemesi yapılarak turizme kazandırılan Kızılkoyun Nekropolü, günümüzde Şanlıurfa gezilecek yerler listesinin önemli noktalarından biridir.

Kızılkoyun Nekropolü
Kızılkoyun Nekropolü

Göbeklitepe

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan turistik noktalardan biri, Göbeklitepe’dir. Göbeklitepe, 1963 yılında keşfedilmiş ve bölgedeki kazılar, 1995 yılında başlamıştır. Bir yerleşim yeri olarak kullanılmayan ve dinsel amaçlara hizmet eden bölgede, çok sayıda tapınak bulunmaktadır. Dünyanın en eski tapınma merkezi olarak kabul gören Göbeklitepe’deki kazı çalışmaları hala devam etmektedir. Günümüzde 6 tapınak gün yüzüne çıkarılırken, bölgede toplamda 20’ye yakın anıtsal yapı bulunmaktadır.

Göbeklitepe bölgesinde gerçekleştirilen kazı çalışmalarında çıkarılan buluntuların bir kısmı, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir. Ağırlığı 60 tonu bulan sütunların nasıl taşındığı ve dikildiği, neden gömüldükleri ve kimler tarafından yapıldığı günümüzde hala soru işaretidir.

Göbeklitepe - Şanlıurfa
Göbeklitepe – Şanlıurfa

Harran Kümbet Evleri

Harran Kümbet Evleri, Şanlıurfa gezilecek yerler listesinin görülmeye değer noktalarından biridir. 1979 yılında arkeolojik ve kentsel sit alanı olarak tescil edilen bölgede 150-200 yıl önce inşa edilen koni biçimli Mezopotamya evleri bulunmaktadır. Tarihi evlerin harcında gül yağı, saman, pişmiş toprak ve yumurta akı kullanılmaktadır. Yazları seri ve kışları sıcak olan bu evler, içeriden ve dışarıdan balçıkla sıvanması sayesinde varlığını uzun süre koruyabilmiştir. Bu evlerin hemen yanı başında bulunan ve bazı kaynaklara göre dünyanın ilk üniversitesi kabul edilen Harran Okulu da görülmeye değerdir.

Harran Kümbet Evleri
Harran Kümbet Evleri

Halfeti

Halfeti, Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde görülmesi gereken önemli noktalardan biridir. Şanlıurfa ve Gaziantep il merkezlerinin ortasında bir noktada yer alan Halfeti, günümüzde Eski Halfeti ve Yeni Halfeti olarak iki bölgeye ayrılmıştır. Eski Halfeti olarak adlandırılan ve Birecik Barajı’nın yapımıyla büyük bir kısmı sular altında kalan bölge, turistik bir değere sahiptir. Sakinliğiyle ”Cittaslow” olarak nitelendirilen Dünya Yavaş Şehirler kategorisinde yer alan bölgenin sokaklarında kısa bir gezinti yapabilir ve tekne turuna katılabilirsiniz. Birecik Barajı’nın yapımıyla sular altında sular altında kalan bölgeleri, Savaşan Köyü’nü, Rumkale’yi ve Ulu Cami’yi bu tekne turları aracılığıyla görebilirsiniz. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki bölgeyle ilgili detaylı bilgi almak için Halfeti Gezilecek Yerler başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Halfeti
Halfeti

Mardin Gezilecek Yerler

Mezopotamya bölgesinin önemli şehirlerinden biri olan Mardin, binlerce yıllık tarihiyle Türkiye’nin en popüler kültür ve tarih turu destinasyonlarındandır. Mardin gezilecek yerler listesinde çok sayıda manastır, türbe, kilise ve cami bulunmaktadır. Farklı kültürlerin bir araya geldiği Mardin, bir açık hava müzesini andırmaktadır. Mardin gezilecek yerler listesinin öne çıkan noktalarında bazıları, şunlardır:

Mardin Sokakları

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin önemli şehirlerinden olan Mardin, ilk olarak tarihi taş evleriyle öne çıkmaktadır. Mardin şehir merkezindeki dar sokaklar, birbirinden güzel taş evlere ve tarihi binalara ev sahipliği yapmaktadır. Dağ eteğine kurulmuş Mardin şehir merkezindeki sokaklar, kafe ve restoranlara da ev sahipliği yapmaktadır. Geziniz boyunca Mardin lezzetlerini bu sokaklarda tadabilirsiniz. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki Mardin’deki birçok önemli nokta, 1.Cadde üzerinde yer almaktadır. Bu cadde üzerindeki Cumhuriyet Meydanı’nın çevresinde Mardin Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Meryem Ana Kilisesi ve Mor Yusuf Kilisesi gibi birçok yapı bulunmaktadır.

Mardin Sokakları
Mardin Sokakları

Mardin Kalesi

Şehrin simge yapılarından olan Mardin Kalesi, il merkezine hakim bir tepede yer almaktadır. Halk arasında Kartal Yuvası olarak da adlandırılan Mardin Kalesi, tarih boyunca Sümerler, Asurlar, Babiller, Romalılar, Selçuklular ve Osmanlılar tarafından kullanılmıştır. Geçmişi çok eskilere dayanan Mardin Kalesi, tarih boyunca birçok savaşa, yıkıma ve zafere tanıklık etmiştir. Kale hakkında birçok rivayet bulunmakla birlikte bunlarda biri de Hz. Yunus Peygamber’in kaleyi bizzat kendisi için yaptırmış olmasıdır. Mardin Kalesi, günümüzde TSK tarafından Hava Radar Komutanlığı olarak kullanıldığı için ziyarete kapalıdır.

Mardin Kalesi
Mardin Kalesi

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi

Mardin gezilecek yerler listesindeki noktalardan biri olan Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi, eski Cumhuriyet Meydanı’nda yer almaktadır. Müze binası, 1889 yılında Diyarbakır Valisi Hacı Hasan Paşa tarafından Süvari Kışlası olarak yaptırılmıştır. 2000 yılında Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı tarafından binanın tarihi önemi vurgulanarak, onarılması önerilmiştir. Günümüzde Sabancı Vakfı’na bağlı, özel müze statüsünde olan Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi, Mardin’in kentsel oluşumunu ve yaşam kültürünü sergilemektedir. Detaylı bilgi için müzenin resmi internet sitesi, sakipsabancimardinkentmuzesi.org adresini ziyaret edebilirsiniz.

Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi
Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi

Eski PTT Binası

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde, Mardin sivil mimarisinin en güzel örneklerinden birini görmek için Eski PTT Binası’nı ziyaret edebilirsiniz. 1890 yılında Şatana ailesi tarafından Ermeni mimar Lole’ye inşa ettirilen yapı, zengin ve görkemli taş işçiliğiyle dikkat çekmektedir. 1950 yılından sonra PTT binası olarak kullanılan yapı, Eski PTT Binası ve Şatana Ailesi Evi olarak adlandırılmaktadır. Yapı, günümüzde Artuklu Üniversite’ne bağlı Turizm Uygulama Oteli olarak kullanılmaktadır ve dışarıdan ziyaretlere de açıktır.

Eski PTT Binası - Şatana Ailesi Evi
Eski PTT Binası – Şatana Ailesi Evi

Mor Behnam (Kırklar) Kilisesi

569 yılında inşa edilen bir Süryani kilisesi olan Mor Behnam Kilisesi, Mor Behnam ve kız kardeşi Saro adına yaptırılmıştır. 12.yüzyılda camiye çevrilen yapı, günümüzde kilise olarak kullanılmaktadır. Süryaniler için önemli eserlerden olan yapı, Kırklar Kilisesi olarak da adlandırılmaktadır. Bunun nedeni, 3.yüzyılda Kapadokya bölgesinde 40 Hıristiyan askerin sürgün amacıyla Sivas’a sürgün edilmesi ve burada donarak ölmeleridir. Bu 40 Hıristiyan asker anısına, Mor Behnam Kilisesi’nin adı Kırklar Kilisesi olarak adlandırılmıştır.

Mor Behnam (Kırklar) Kilisesi
Mor Behnam (Kırklar) Kilisesi

Ulu Camii

Mardin gezilecek yerler listesindeki Artuklu devri mimari örneklerinden olan Ulu Camii, Mardin’in sembollerindendir. Tarihi kayıtlara göre iki minareli olarak inşa edilen Ulu Cami’nin tek minaresi günümüze kadar ulaşabilmiştir. Bazı Süryani kaynaklara göre kiliseden camiye çevrildiği söylenen yapı, tarih içerisinde çeşitli eklemeler ve onarımlar görmüştür. Mardin Ulu Camii, Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki önemli inanç noktalarındandır.

Mardin Ulu Camii
Mardin Ulu Camii

Deyrulzafaran Manastırı

Uzun yıllar boyunca Süryaniler için en önemli mekanlardan biri olan Deyrulzafaran Manastırı, Mardin gezilecek yerler listesindeki görülmeye değer güzelliklerdendir. Mardin il merkezine yaklaşık 4 kilometre mesafede yer alan manastır, üç kattan oluşmaktadır. 5.yüzyılda inşa edildikten sonra farklı zamanlarda gerçekleştirilen çeşitli eklemelerle günümüze ulaşan Deyrulzafaran Manastırı’nın içerisinde Mor Hananyo Kilisesi (Kubbeli Kilise), Azizler Evi (Beth Kadişe), Meryem Ana Kilisesi ve Güneş Tapınağı gibi önemli yapılar yer almaktadır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki yapı hakkında detaylı bilgi almak için Deyrulzafaran Manastırı başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Deyrulzafaran Manastırı
Deyrulzafaran Manastırı

Dara Antik Kenti

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin önemli noktalarından biri de Dara Antik Kenti’dir. Şehir merkezine yaklaşık 35 kilometre mesafede yer alan Dara Antik Kenti, tarihte Mezopotamya’nın önemli yerleşim yerlerinden biri olmuştur. Doğu Roma İmparatorluğu’nun doğu sınırını Sasanilere karşı korumak amacıyla 505 yılından inşa edildiği düşünülen kentin ilk kuruluşuna dair net bilgiler bulunmamaktadır. Kayıtlarda, yüzyıllar boyunca Mezopotamya’nın önemli ticaret merkezlerinden olan kent, Doğu’nun Efes’i olarak adlandırılmaktadır. Dara Antik Kenti’nin içerisinde kilise, çarşı, zindan, tophane, mahzen ve su bendi kalıntıları yer almaktadır. Bölgeyle ilgili detaylı bilgi almak için Dara Harabeleri başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Dara Antik Kenti
Dara Antik Kenti

Midyat

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde Mardin denildiğinde akla ilk gelen yerlerden biri de Midyat’tır. Dinlerin buluşma noktası olarak adlandırılan Midyat ilçesi, Mardin il merkezine yaklaşık 70 kilometre mesafededir. Midyat Kent Müzesi, Midyat Konuk Evi, Tarihi Midyat Evleri, Mor Gabriel Manastırı, Anıtlı (Hah) Köyü’ndeki Mor Sobo Katedrali ve Meryem Ana Kilisesi ilçede görülmeye değer eserlerin başında gelmektedir.

Midyat
Midyat

Batman Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler rotasındaki bir diğer durak, Batman’dır. 1990 yılına kadar Siirt’e bağlı olan Batman, 16 Mayıs 1990 tarihinde il statüsüne kavuşmuştur. Türkiye’de ilk petrol çıkarılan şehir olan Batman, turizm açısından çevredeki iller gelişmemiştir. Hasankeyf, Batman gezilecek yerler listesinin en önemli noktasıdır. Midyat – Diyarbakır rotasında Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler turu yaparken, Batman ve Hasankeyf’i de rotanıza ekleyebilirsiniz.

Hasankeyf

Hasankeyf, sadece Batman gezilecek yerler listesinin değil Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin de en önemli noktalarındandır. Ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmeyen Hasankeyf’in tarihi, antik döneme kadar uzanmaktadır. 1981 yılında doğal koruma ilan edilen bölge, Ilısu Barajı’nın su tutmasıyla birlikte 2020 yılında sular altında kalmıştır. Sayısı binlerce olan Hasankeyf Mağaraları, Hasankeyf Kalesi, Ulu Camii, Küçük Saray ve Yolgeçen Hanı gibi yapılar, ilçenin önemli noktalarındandır. Baraj inşasıyla birlikte bölge sular altında kalmadan önce, kurtarma kazıları yapılmış ve tarihi eserler, Batman Müzesi ve Hasankeyf Müzesi’ne taşınmıştır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki bölge hakkında detaylı bilgi almak için Hasankeyf başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Hasankeyf
Hasankeyf

Batman Müzesi

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki Batman Müzesi, Batman şehir merkezindeki tek müzedir. 2010 yılında yapımına başlanarak 2015 yılında ziyarete açılan Batman Müzesi, Ilısu ve Hasankeyf bölgelerinde çıkarılan Paleolitik ve Neolitik buluntulara ev sahipliği yapmaktadır. Üç büyük teşhir salonunda yaklaşık 500 eserin sergilendiği Batman Müzesi’nin en önemli eserlerinin başında, ”Tanrı Bes” gelmektedir. Batman Müzesi bünyesindeki Müzepark’ta ise tarih öncesi dönemlerdeki yerleşim alanlarının modelleri sergilenmektedir.

Batman Müzesi
Batman Müzesi

Diyarbakır Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin en eski ve en büyük şehirlerinden olan Diyarbakır, Asur ve Urartulardan Artuklu ve Osmanlı dönemlerine kadar uzanan zengin bir tarihe sahip. Tarih, kültür ve arkeoloji meraklıları için her köşesinde önemli birer eser bulunduran şehir, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri’yle de adından söz ettiriyor. Diyarbakır il merkezinde ve çevresinde birçok turistik bulunmakla birlikte şehrin en gözde noktası, Sur ilçesidir. Diyarbakır Kalesi’nin tarihi surları içerisinde kalan bölge, birçok gezilecek yere ev sahipliği yapmaktadır.

Sur

Diyarbakır’ın dört merkez ilçesinden biri olan Sur, şehrin tarihi merkezidir. Diyarbakır’ın en eski yerleşim yerine kurulan ilçe, Diyarbakır Kalesi’nin tarihi surlarıyla çevrilir ve adı da buradan gelmektedir. Tarihi M.Ö. 7500 yıllarına kadar uzanan Sur, Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden bidir. 30’a yakın uygarlığı küküm sürdüğü Sur ilçesinde Ulu Camii, Meryem Ana Kilisesi, Saint George Kilisesi, Ermeni Katolik Kilisesi, Sülüklü Han, Cemil Paşa Konağı, Arkeoloji Müzesi, Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi, Ziya Gökalp Müzesi ve Ahmet Arif Müzesi gibi onlarca gezilecek yer bulunmaktadır. Diyarbakır Sur’daki gezilecek yerlere en az 1-2 gün ayırmanızı öneririz. İlçedeki gezilecek yerler listesinin tamamına Google Maps haritası üzerinden ulaşabilirsiniz.

Diyarbakır Sur
Diyarbakır Sur

Hevsel Bahçeleri

Diyarbakır Kalesi Surları ve Dicle arasındaki geniş bir alana yayılan Hevsel Bahçeleri, zengin biyoçeşitliliği ve tarihi ekim bölgesi olmasıyla öne çıkıyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde listendeki Hevsel Bahçeleri, 180’den fazla kuş türüyle birlikte susamuru, tilki, sansar, sincap ve kirpi gibi birçok hayvana ev sahipliği yapıyor. Göçmen kuşlarında uğrak noktalarından olan Hevsel, Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde mutlaka ziyaret edilmesi gereken bir noktadır.

Hevsel Bahçeleri
Hevsel Bahçeleri

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)

Dicle Nehri üzerinde yer alan Dicle Köprüsü, halk arasında On Gözlü Köprü olarak adlandırılmaktadır. Bazı kaynaklarda da Silvan Köprüsü olarak geçen tarihi yapının 1065 yılında Mervaniler döneminde inşa edilmiştir. Şehrin simge yapılarından olan Dicle Köprüsü, kesme bazalt taşlarla on gözlü olarak tasarlanmıştır. 172 metre uzunluğa ve 6,24 metre genişliğe sahip olan On Gözlü Köprü’de hem Dicle Nehri’nin hem de Dicle Vadisi’nin manzarasını izleyebilirsiniz.

Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)
Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)

Adıyaman Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu bölgesinin önemli duraklarından olan Adıyaman, M.Ö. 4000’li yıllara kadar uzanan tarihiyle etkileyici yapıları barındırmaktadır. Adıyaman gezilecek yerleri denildiğinde akla ilk gelen yer, 1987 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Nemrut Dağı’ndaki Kommagene Krallığı taş heykelleridir. Nemrut Dağı Milli Parkı, Adıyaman gezinizde uğramanız gereken ilk noktadır. Bu bölge haricinde Adıyaman’daki turistik noktaların sayısı pek fazla değildir.

Nemrut Dağı Milli Parkı

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin en önemli noktalarından olan Nemrut Dağı Milli Parkı, Kahta ilçesinde yer almaktadır. Kommagene Krallığı’ndan kalan bir antik kenti kenti barındıran milli parkın ana özelliği, Kral Antiochos’a ait tümülüs ve kutsal alanlardır. 2206 metre yükseklikteki Nemrut Dağı’nın doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılan kalıntılara, hem Kahta ilçesinden hem de Adıyaman şehir merkezinden günübirlik turlar düzenlenmektedir. Bölgeyi MüzKart ile ücretsiz bir şekilde ziyaret edebilirsiniz. Detaylı bilgi için Nemrut Dağı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Nemrut Dağı Milli Parkı
Nemrut Dağı Milli Parkı

Adıyaman Müzesi

Adıyaman şehir merkezinde gezilecek yerlerin başında gelen Adıyaman Müzesi, 1982 yılından beri tek katlı binada ziyaretçilerini ağırlamaktadır. Arkeolojik ve etnografik eserlerin sergilendiği iki ayrı bölümden oluşan Adıyaman Müzesi’nde Osmanlı, Selçuklu, Bizans, İslam, Roma İmparatorluğu ve Helenistik dönemlere ait eserler bulunmaktadır. Müzedeki giyim-kuşam- takı, dokumalar ve ev eşyaları ise etnografik kısımda sergilenmektedir. Kommagene Kralı 1. Antiochos’a ait heykel başı, müzedeki çarpıcı eserlerin başında gelmektedir.

Adıyaman Müzesi
Adıyaman Müzesi

Gaziantep Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki Gaziantep, Türkiye’nin en önemli şehirlerindendir. Akdeniz ve Mezopotamya arasında yer alan Gaziantep, antik çağlardan günümüze kadar dinamikliğini korumuştur. Kurtuluş Savaşı sırasındaki kahramanlığından dolayı Gazi unvanını alan şehir, Gaziantep olmuştur. Gaziantep, UNESCO tarafından Dünya Gastronomi Şehri olarak koruma altındadır. Gaziantep gezilecek yerler listesindeki noktalardan öne çıkanlar, şu şekildedir:

Zeugma Mozaik Müzesi

9 Eylül 2011 tarihinde ziyarete açılan Zeugma Mozaik Müzesi, Dünyanın en büyük mozaik müzelerinden biri olma özelliğini taşımaktadır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin en önemli müzelerinden olan Zeugma Mozaik Müzesi, gerek mimarisi gerek barındırdığı teknolojiyle öne çıkmaktadır. 3 bloktan oluşan Zeugma Mozaik Müzesi’nde Zeugma Antik Kenti’nden getirilen mozaikler, Gaziantep ve çevresindeki kazılarda çıkarılan taban mozaikleri, konferans ve fuaye alanları bulunmaktadır. Dünyaca ünlü Çingene Kızı mozaiği, müzenin en dikkat çekici eseridir.

Zeugma Mozaik Müzesi
Zeugma Mozaik Müzesi

Bakırcılar Çarşısı

Türkiye’nin birçok farklı şehrinde Bakırcılar Çarşısı adından yerler bulunmaktadır. Bu mekanların en ünlüsü, Gaziantep Bakırcılar Çarşısı’dır. Birçok el sanatı esnafının üretim yaptığı bir çarşı kompleksi olan Bakırcılar Çarşısı, tek katlı dükkanlardan oluşmaktadır. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 19’uncu yüzyılda inşa edildiği düşünülen çarşı, şehrin hanlar bölgesinde yer almaktadır.

Gaziantep Bakırcılar Çarşısı
Gaziantep Bakırcılar Çarşısı

Gaziantep Kalesi

Şehrin merkezinde yer alan Gaziantep Kalesi, bölgedeki popüler turistik noktalardan biridir. İnşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, Hititler döneminde gözlem amaçlı kullanıldığı bilinen Gaziantep Kalesi, tarih boyunca birçok onarımdan geçmiştir. Daire biçimindeki yapının çevresi 1200 metre uzunluğundadır. 12 kuleye ve burçlara sahip olan kalede ”Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panorama Müzesi” bulunmaktadır. Gaziantep Kalesi, 2023 yılında yaşanan Kahramanmaraş depremlerinde hasar yara almıştır.

Gaziantep Kalesi
Gaziantep Kalesi

Emine Göğüş Mutfak Müzesi

Türkiye’nin ilk mutfak müzesi olma özelliğini taşıyan Emine Göğüş Mutfak Müzesi, Gaziantep şehrinin binlerce yıllık geçmişiyle şekillenen zengin mutfağını anlatmaktadır. Gastronomi şehri olan Gaziantep’teki Emine Göğüş Mutfak Müzesi, Gaziantep Kalesi’nin güneyindeki Göğüs Konağı’nda yer almaktadır. Gaziantep mutfağında kullanılan araç ve gereçlerle birlikte yöresel yemeklerin görseller halinde sergilendiği Emine Göğüş Mutfak Müzesi’nde Gaziantep’e özgün çeşitli baharat ve bakır ürünlerin satıldığı hediyelik eşya bölümü de bulunmaktadır.

Emine Göğüş Mutfak Müzesi
Emine Göğüş Mutfak Müzesi

Gaziantep Hayvanat Bahçesi

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki noktalardan olan Gaziantep Hayvanat Bahçesi, Türkiye’nin en geniş alana sahip olan hayvanat bahçesi konumundadır. Burç Ormanı içinde yer alan Gaziantep Hayvanat Bahçesi, 1.000 dönüm arazi üzerine kurulmuştur. Binlerce hayvana ev sahipliği yapan Gaziantep Hayvanat Bahçesi’nde timsahlar, aslanlar, kaplar, yılanlar, kuşlar ve balıklar gibi birçok farklı hayvan türü yer almaktadır.

Gaziantep Hayvanat Bahçesi
Gaziantep Hayvanat Bahçesi

Kilis Gezilecek Yerler

Hititlerden Osmanlı’ya kadar farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan Kilis, Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki şehirlerden biridir. Bölgenin küçük şehirlerinden olan Kilis, diğer şehirler kadar turistik olmasa da bazı tarihi ve doğal güzellikleri barındırmaktadır.

Ravanda Kalesi

Kilis il merkezine 24 kilometre mesafedeki Belenözü (Ravanda) Köyü sınırları içerisinde yer alan Ravanda Kalesi, yüksek bir tepe üzerinde yer almaktadır. Dağın sivri tepesi oyularak inşa edilen kalenin surlarının büyük bir bölümü yıkılmış ve toprak altında kalmıştır. Kale ve çevresinde arkeolojik kazılar gerçekleştirilmediği için yapının geçmişi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki Ravanda Kalesi’yle ilgili ilk kayıtlar, Haçlı Seferleri dönemine dayanmaktadır.

Ravanda Kalesi
Ravanda Kalesi

Oylum Höyük

Gaziantep – Kilis karayolu üzerinde yer alan Oylum Höyük, Kilis Ovası’na hakim bir noktadır. 460 metre uzunluğa ve 370 metre genişliğe sahip olan Oylum Höyük, Kilis’teki en eski yerleşim yeri olarak kabul edilmektedir. Bölgedeki arkeolojik çalışmalar, 1985 yılında başlamıştır ve günümüzde hala devam etmektedir. Gerçekleştirilen kazılar sonucunda höyüğün en azından Geç Kalkolitik Çağ’da kullanımda olduğunda göstermektedir.

Oylum Höyük
Oylum Höyük

Kilis Müzesi

Şehir merkezinde gezilecek noktalardan olan Kilis Müzesi, Neşet Efendi Konağı’nın 20 Haziran 2012 tarihinde düzenlenmesiyle ziyarete açılmıştır. Kilis Müzesi’nde Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki Oylum Höyük bölgesinden çıkarılan buluntular başta olmak üzere çeşitli eserler sergilenmektedir. Arkeolojik eserlerle birlikte yörenin kültürünün yansıtan etnografik eserlerin de sergilendiği Kilis Müzesi’nde 500’den fazla eser bulunmaktadır.

Kilis Müzesi
Kilis Müzesi

Siirt Gezilecek Yerler

Anadolu ve Mezopotamya’nın kesiştiği bölgenin yüksek kısımlarına kurulan Siirt’in tarihi, Cilalı Taş devrine kadar uzanmaktadır. Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinde pek fazla yer barındırmayan Siirt’in ana eseri, Siirt Ulu Cami’dir.

Ulu Camii

Şehrin simgelerinden olan Siirt Ulu Camii, inşa tarihi kesin olarak bilinmeyen bir yapıdır. 1129 ve 1260 yıllarında tamir ettirilerek genişletilen Siirt Ulu Cami, bu genişletme çalışmalarıyla birlikte külliye haline gelmiştir. Yapıldığı dönemde Büyük Selçuklu mimarisinin izlerini taşıyan cami, son olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyondan geçirilerek Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin önemli yapılarından biri olmuş ve günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşmıştır.

Siirt Ulu Camii
Siirt Ulu Camii

Botan Kanyonu

Rasıl Hacar Kanyonu olarak da adlandırılan Botan Kanyonu, Siirt gezilecek yerler listesindeki doğal güzelliklerdendir. Uluçay’a (Botan) tepeden bakabileceğiniz bir manzaraya sahip olan kanyon, Siirt’e yaklaşık 5 kilometre mesafededir. Delikli Taş olarak da bilinen ve tarihte barınma amaçlı kullanılan bir yapıya sahip olan Botan Kanyonu’nda yamaç paraşütü de yapılmaktadır.

Botan Kanyonu
Botan Kanyonu

Şırnak Gezilecek Yerler

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesinin son sırasında Şırnak yer almaktadır. Tarihi rivayetlere göre Şırnak’ın geçmişinin Nuh Tufanı öncesine kadar dayandığı düşünülmektedir. Birçok farklı medeniyetin hüküm sürdüğü Şırnak, turizm konusunda popüler bir yer değildir.

Hz. Nuh Camii ve Türbesi

Nuh Tufanı ile özdeşleşen Şırnak’taki gezilecek yerlerden biri, Hz. Nuh Camii ve Türbesi’dir. Cizre ilçesinde yer alan Hz. Nuh Camii, Nuh Tufanı’ndan sonra Cizre’ye yerleştiği düşünülen Hz. Nuh adına inşa edilmiştir. Camii, daha önce havra sonrasında ise kiliseyle 639 yılında camiye çevrilmiştir. Caminin güney kısmındaki bodrum bölümünde mezarlar bulunmaktadır. Nuh Peygamber Türbesi, Dünyanın en eski türbelerinden biridir.

Hz. Nuh Camii ve Türbesi
Hz. Nuh Camii ve Türbesi

Cizre Kalesi

Cizre ilçesinde yer alan ve günümüzde harabe durumda olan Cizre Kalesi, Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki yapılardan biridir. İç Kale ve Dış Kale olmak üzere iki kısımdan oluşan Cizre Kalesi, 2010 yılına kadar Hudut Tabur Komutanlığı tarafından kullanılmıştır. Bölgedeki yapı, 2012 yılında restorasyondan geçirilmiştir. Cizre Kalesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından birinci derece SİT alanı ilan edilmiştir.

Cizre Kalesi
Cizre Kalesi

Güneydoğu Anadolu gezilecek yerler listesindeki diğer noktalara göz atmak için Güneydoğu Anadolu etiketli yazılarımıza göz atabilirsiniz.

YouTube video