Türk kültürünün önemli isimlerinden biri İznik Sarı Saltuk türbesi, Bursa İznik’te gezilecek yerlerden bir tanesidir. Anadolu, Rumeli ve Balkan Türkleri arasında son derece önemli bir şahsiyet olan Sarı Saltuk, yaşadığı bölgelerde bir çok kişinin İslamiyete geçmesine vesile olmuştur.
Diyarbakır ve Tunceli’den başlayarak Bor, İznik, İstanbul gibi şehirlerinden ardından Romanya, Bulgaristan, Arnavutluk, Makedonya ve Bosna Hersek’e kadar Sarı Saltuk’dan saygıyla bahsedilmektedir.
Bizans kaynakları olan Georgios Pachymeres ve Nicephorus Gregoras’da adına rastladığımız Sarı Saltuk hakkında 15.yüzyıl Osmanlı kaynaklarında vardır. Sarı Saltuk Baba, Sultan Sarı Saltık Muhammed Buhârî, Saltık Bay Sultan ve Sarı Saltuk Dede gibi isimlerle anılan şahsiyet, Balkanların Osmanlı Devleti tarafından fethedilmesinin ardından bu bölgelerde seyahat eden Derviş Sarı Saltuk, gittiği yerlerde İslam’ı tebliğ etmiştir.
Sarı Saltuk Türbeleri
Sarı Saltuk adına inşa edilmiş birçok türbe bulunmaktadır. Asıl mezarının Romanya’nın kuzeyindeki Dobruca bölgesinde yer alan Babadag kasabasında yer aldığı düşünülmektedir. Türkiye’de; İznik, Diyarbakır, Tunceli, Bor (Niğde), Rumelifeneri (İstanbul), Alaşehir (Manisa) gibi yerlerde Sarı Saltuk türbeleri vardır. Yurt dışında ise Makedonya, Arnavutluk ve Bosna Hersek’te türbeler inşa edilmiştir.
İznik Sarı Saltuk Türbesi
İznik ilçe merkezinin dışında yer alan Sarı Saltuk Türbesi, Cevdet Hersekli isminde bir kişinin üzüm bağı içerisinde yer almaktadır. Cevdet Hersekli’nin dedesi olan Mehmet Hersekli’nin anlattığı rivayet edilen hikayeye göre, Sarı Saltuk ”Türbemin her tarafı açık olsun rüzgâr alsın, üzeri açık olsun rahmet yağsın.” şeklinde nasihatte bulunmuştur.
İznik ve çevre illerden gelen ziyaretçiler tarafından ziyaret edilen türbe, dört sütun üzerindeki kubbeden oluşmaktadır. Türbenin dört tarafı da açıktır ve doğu-batı uzantısında mezar taşı bulunmaktadır. 6,45 metreye 6,45 metre şeklinde kare bir planı bulunan türbede bulunan mezarın ayak taşında bitki motifi ile Kur’an’dan ayet yazılmıştır.
Zaman içerisinde harap hale gelen türbe, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
İznik Sarı Saltuk Türbesi Hakkında Rivayetler
Sarı Saltuk ve İznik’teki türbesi için halk arasında anlatılan hikayeler bulunmaktadır. Türbeyle ilgili anlatılan en yaygın rivayet şöyledir: ”Bir yaz günü türbenin gölgesinde uyuyan bir kişinin rüyasına giren Sarı Saltuk ”Yolumun üzerine yatma!” diyerek kızmıştır. Türbenin bulunduğu bahçeye sarhoş olarak veya izinsiz olarak girenlerin, görünmez bir el tarafından cezalandırıldığı rivayet edilmektedir.
Sarı Saltuk ile ilgili anlatılan rivayetlerden birinde, vücudunun yedi parçaya bölündüğü ve yeni ayrı yere gömüldüğü söylenmektedir. Sarı Saltuk’un vasiyeti üzerine gerçekleşen bu olay nedeniyle farklı yerlerde mezarları olduğu rivayet edilmektedir.
İznik Sarı Saltuk Türbesi Nerede? Nasıl Gidilir? Ulaşım
Sarı Saltuk Türbesi, İznik ilçe merkezinin biraz dışında yer almaktadır. İznik’in turistik noktalarından biri olan Lefke Kapı’nın hemen dışındaki İznik Şehir Kabristanlığı’ndaki Hayreddin Paşa Türbesi’nin biraz ilerisinde, sağ taraftadır. Eski hapishanenin önünden geçilerek gidilebilir.
Bölgedeki bir başka gezilecek yer için İznik Kırgızlar Türbesi başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Bir cevap yazın