Bursa İznik’te gezilecek yerlerden biri, tarihi İznik Ayasofya Camii’dir. İznik ilçe merkezinde yer alan Ayasofya Camii, kilise olarak inşa edilmiştir. Hatta Hıristiyanlıkla ilgili önemli görüşmelerin yapıldığı 7.Konsil, 787 yılında bu kilisede gerçekleştirilmiştir.
İznik Ayasofya, 1331 yılından itibaren Orhan Gazi Camii adıyla kullanılmaya başlanmıştır. Caminin bir diğer dikkat çeken özelliği, Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Mimar Sinan’ın bu yapıya bir mihrap ilave etmesidir. Kilise olarak kurulan ve tarihsel süreçte cami olarak kullanılan İznik Ayasofya, daha sonra müzeye dönüştürülmüştür. 2007 yılında, Ayasofya’nın yıkık durumdaki çan kulesi başta olmak üzere yapının geneli restorasyondan geçirilmiştir. Bu restorasyon çalışmaları sırasında yapının tarihi yapısının ve görüntüsünün bozulduğuna dair eleştiriler yapılmıştır.
İznik Ayasofya Kilisesi Tarihi
Günümüzdeki İznik Ayasofya Camii olarak kullanılan yapı, kilise olarak kullanılmak amacıyla inşa edilmiştir. İznik şehir merkezinde yer alan yapı, 4.yüzyılda inşa edilmiştir. İlk kilisenin yıkılmasının ardından kalıntıları üzerine tekrar kilise inşa edilmiştir. İkinci kez inşa edilen kilisenin yapım tarihi, 6.yüzyıla denk gelmektedir. 11.yüzyıla kadar ayakta kalan kilise, bölgede yaşanan büyük bir deprem sonucunda yıkılmıştır. Bu defa nefli bazilika olarak adlandırılan tipte tekrar inşa edilmiştir. Ayasofya Kilisesi hakkında en önemli tarihi kayıtlardan bir tanesi, 7.Konsil’in 787 senesinde burada toplanmasıdır. 7.Konsil, Hıristiyanlıkla ilgili önemli kararların alındığı bir toplantı olduğu için, kilise tarihinin önemli olayları arasındadır.
İznik Ayasofya Orhan Camii ve Müzesi
İznik’te bulunan Ayasofya Kilisesi, 1331 yılında Orhan Gazi tarafından camiye dönüştürülmüştür. Orhan Gazi’nin tarihteki önemi ve bu kiliseyi camiye dönüştürülmesinden dolayı, yapı İznik Orhan Camii olarak da adlandırılmaktadır. Ayasofya, camiye çevrildikten sonra Kanuni Sultan Süleyman döneminde, mihrap ilavesi yapılmış ve yan neflerde büyük kemer açıklıkları oluşturulmuştur. Bu ilavenin tarihteki önemi ise Mimar Sinan tarafından yapılmış olmasıdır.
Cumhuriyet döneminde müze haline getirilen yapıda, 2007 senesinde restorasyon çalışmaları başlamıştır. Bu tarihe kadar bir hayli yıpranmış olan yapıda başlayan restorasyon çalışmaları, tepkiye neden olmuştur. Bu tepkinin nedeni, restorasyon çalışmalarının aslına uygun olmaması ve orijinal halinin bozulmasıdır. “Beton sıvayla restorasyon” başlığı atan Milliyet gazetesi, restorasyon çalışmalarının yapının tarihi dokusunu bozduğunu belirtmiştir. Ayrıca Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi (TAY) yetkilileri “Bir Başkentin Yokoluşu” adındaki bir bildiri ile restorasyonun sonuçlarına büyük tepki göstermişlerdir.
Restorasyonun tamamlanmasının ardından 6 Kasım 2011 tarihinde İznik Ayasofya’da kılınan bayram namazıyla birlikte 90 yıl aradan sonra İznik Ayasofya Camii ibadete açılmış oldu.
İznik Ayasofya Camii Nerede? Nasıl Gidilir? Ulaşım
Ayasofya Müzesi, İznik ilçe merkezinin tam ortasında bulunuyor. İlçenin merkez caddeleri olan Kılıçarslan Caddesi ve Atatürk Caddesi’nin kesiştiği noktada bulunan camiye ulaşım oldukça kolay bir şekilde sağlanabiliyor. Caminin tam konumu için Google Maps linkine göz atabilirsiniz.
Bölgedeki bir başka gezilecek yer için İznik Kırgızlar Türbesi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Bir cevap yazın